کارگاه زبان عربی قدیم

کارگاه زبان عربی قدیم
برگزاری دوره: یکشنبهها و چهارشنبهها ساعت ۱۸:۳۰ تا ۱۹:۳۰
تعداد جلسات: ۸ جلسه
آغاز دوره : ۴ دی ۱۴۰۱
شرح کوتاهی از درونمایهٔ دوره:
زبان عربی از خانوادۀ زبانهای سامی و زبان اصلی دین اسلام است. عربی با گسترش اسلام پیوندی ناگسستنی با فرهنگ و تاریخ ایران پیدا کرد. در قرنهای نخستین اسلامی که آثار مکتوب اندکی از زبانهای ایرانی باقی مانده است، زبان عربی با شتاب در حال رشد و گسترش بود و به همین سبب بخش عمدۀ دانش ما از آن روزگاران از طریق منابع عربی به دست آمده است. بر این اساس، آشنایی با زبان عربی قدیم یا العَرَبيَّة الفُصحَى برای پژوهشگران علاقهمند به تاریخ و فرهنگ ایران ضروری به نظر میرسد. در این دوره با یادگیری مبانی صرف و نحو عربی قدیم میکوشیم بخشهایی از متون بنیادین عربی قدیم و همچنین منابع مرتبط با تاریخ ایران را بخوانیم.
طرح درس به تفکیک نشستها:
۱. تاریخ زبان و ادب و نحو عربی؛ شناخت منابع
۲. مقدمات نحو: اسم و فعل و حرف؛ ساختار جنس و شخص و شمار در عربی؛ بررسی آیاتی از قرآن
۳. اشتقاق در اسم و فعل (ابواب مزید)؛ صرف فعل؛ بررسی آیاتی از قرآن
۴. ساختار جمله و نقشنماها: جملۀ اسمیه و فعلیه و اجزای آنها؛ بررسی چند حدیث
۵. اجزای فرعی جمله (انواع قید، حال، تمیز)؛ بررسی بخشهایی از آثار ابنمقفع
۶. ساختارهای فرعی جمله (نواسخ)؛ بررسی بخشهایی از تاریخ طبری
۷. ساختارهای فرعی جمله (تحذیر و شبهجمله و…)؛ بررسی بخشهایی از آثار جاحظ
۸. گذری بر ادبیات عرب قدیم و بررسی ابیاتی از شعر عرب